მაკა ვასაძე - რეცენზია ფანჯრებს იქით

რეცენზია საქართველოს შოთა რუსთაველის თეატრისა და კინოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის დრამის რეჟისურის სამაგისტრო პროგრამის მაგისტრანტის ნათია მაკრახიძის საკვალიფიკაციო შემოქმედებით პროექტზე - „ფანჯრებს იქით“.

ნათია მაკრახიძემ მაგისტრის ხარისხის მოსაპოვებლად გორის გიორგი ერისთავის სახელობის სახელმწიფო დრამატული თეატრის ექსპერიმენტულ სცენაზე დადგა მონოსპექტაკლი „ფანჯრებს იქით“. მაგისტრანტმა თამაზ ბაძაღუას  პიესის მიხედვით განახორციელა სამაგისტრო ნაშრომი. ნათია მაკრახიძემ დაამუშავა დრამატურგის ტექსტი და მხოლოდ მცირედი ცვლილებები შეიტანა. მაგისტრანტმა სწორად განსაზღვრა და შეკრა შემოქმედებითი ჯგუფი. მონოსპექტაკლის დადგმა ზოგადად ძალიან სარისკოა, მითუმეტეს როდესაც პირველ წარმოდგენას აკეთებ. მონოსპექტაკლზე მუშაობისას აუცილებელია შეარჩიო ისეთი მსახიობი, რომელიც უპირველეს ყოვლისა სწორად გადმოსცემს რეჟისორის ჩანაფიქრს და შეძლებს მაყურებლამდე მიტანას. მსახიობმა წარმოდგენა ისე უნდა ითამაშოს, რომ მაყურებლის ინტერესი და ყურადღება არ მოდუნდეს. ნათია მაკრახიძე არ შეცდა, როდესაც არჩევანი ლიკა კევლიშვილზე შეაჩერა. ეს, რა თქმა უნდა, მაგისტრანტის როლების გადანაწილების უნარზე მეტყველებს, რაც რეჟისორის პროფესიის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია. ასევე აუცილებლად აღსანიშნია, რომ სპექტაკლი ნათელი მაგალითია იმისა, რომ ნათია მაკრახიძემ კარგად იცის მსახიობთან მუშაობა, ზუსტ ამოცანებს აძლევს პერსონაჟის ხასიათის გამოსაკვეთად.

 მაგისტრანტმა დრამატურგიული ტექსტიდან სასცენო ტექსტი შექმნა და მოვლენათა ქმედითი რიგი გამართულად ააგო. რეჟისორისა და მხატვრის - ნინო გურადაშვილის მიერ გაკეთებული სცენოგრაფია მარტივი, სადა და სარეჟისორო კონცეფციიდან გამომდინარეა. აქცენტი კეთდება თეთრ და შავ ფერებზე, მსახიობს კი წითელი კოსტიუმი აცვია. შავ-თეთრ ფერებში გადაწყვეტილი დეკორაცია, შესაძლოა უფერული ცხოვრების მინიშნებადაც აღიქვა, მაგრამ ამ შემთხვევაში რეჟისორის ჩანაფიქრით - თეთრი სიწმინდის, სისუფთავის სიმბოლოა, ხოლო შავი ბნელისა და ცუდის. ფლამენკოს ტიპის წითელი კოსტიუმი თავიდანვე მიუთითებს, რომ პერსონაჟი მოცეკვავეა, და ასევე, ლიკა კევლიშვილის გმირის ემოციურ, სისხლსავსე ხასიათზე მეტყველებს.  დეკორაცია, სასცენო სივრციდან გამომდინარე, მინიმალურია. მაგიდა, ბავშვის თეთრი სარწეველა, რამდენიმე სკამი, გასაშლელი თეთრი კიბე, მარჯვენა და მარცხენა მხარეს ჩამოკიდებული თეთრი და შავი გამჭვირვალე გრძელი ფარდა, სხვადასხვა ადგილას ჩამოკიდებული თეთრი ფერის ჩარჩოები, ზოგი ფოტოს და ზოგი ფანჯრის პირობითად ამსახველი. რეჟისორმა და მხატვარმა ქმედითი დეკორაცია შექმნეს, მსახიობი წარმოდგენის მსვლელობისას დეკორაციისა და რეკვიზიტის ყოველ დეტალს იყენებს, გაათამაშებს.

ნათია მაკრახიძემ სპექტაკლში „ცოცხალი მუსიკა“ გამოიყენა. ჯაზ პროგრესივ ბენდი „კანუდოსი“ სპექტაკლის მუსიკას ქმნის. ეს არ გახლავთ უბრალოდ მუსიკალური გაფორმება. ჯაზ-ბენდი სარეჟისორო კონცეფციას მუსიკით გადმოსცემს. მუსიკა ლიკა კევლიშვილის პერსონაჟის შინაგანი მუხტის, ემოციის, ფიქრისა თუ მონოლოგის ქმედითად გამჟღერებელია. 

თამაზ ბაძაღუას პიესა შემოქმედი ქალის მუდმივად არსებულ შინაგან კონფლიქტზეა: არჩევანის გაკეთება შემოქმედებასა და ცხოვრებას შორის, ადამიანის მარტოსულობა, დაკარგულ სიყვარულზე დარდი, საბედისწერო ნაბიჯი, რომელიც მთელ ცხოვრებას ამოგიტრიალებს. მაგისტრანტმა დრამატურგის სათქმელის გადმოსაცემად ტექსტი ოდნავ შეამოკლა, მოვლენათა რიგი ქმედითად ააწყო, სპექტაკლს აქვს ტემპო-რიტმი. მაგისტრანტმა ერთიანი, შეკრული, კომპაქტური წარმოდგენა დადგა. სპექტაკლი ტექნიკურად გამართულია, სწორადაა დაყენებული განათება, რაც სხვასთან ერთად ტექნიკური რეჟისორის სოფი დრულოვის დამსახურებაცაა.

ვფიქრობ, „ფანჯრებს იქით“  გორის თეატრის რეპერტუარში დარჩება და ყოველთვის ეყოლება მაყურებელი.

ნათია მაკრახიძე იმსახურებს მაგისტრის ხარისხის მინიჭებას.

ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, თეატრმცოდნე, ასოცირებული პროფესორი

მარინე (მაკა) ვასაძე